Zielony Trójkąt

Formacja działająca głównie na ziemi wrześińskiej, ale także w powiecie gnieźnieńskim, konińskim, incydentalnie w mogileńskim oraz ościennych. Dowodzona przez Lucjana Najrzała ps. "Marynarz" oraz Leona Wesołowskiego ps. "Wichura". Obydwaj w czasie II wojny światowej należeli do AK, stąd oddział można zaliczyć do tzw. oddziałów poakowskich, choć nie wszyscy jego członkowie wywodzili się z oddziałów Armii Krajowej. Zielony Trójkąt wsławił się wieloma brawurowymi akcjami. Jedną z bardziej znanych na terenie Wrześni to dywersja na postawiony w tym mieście pomnik Armii Czerwonej przeprowadzona 13 lipca 1945 roku.

Oddział organizował też zbrojne akcje, w okolicach Wrześni można wymienić:

• 28 czerwca 1945 w Broniszewie – napad na majątek Państwowych Nieruchomości Ziemskich i pozyskanie materiałów biurowych celem wytwarzania fałszywych dokumentów,

• lipiec 1945 w Sobieszewie – napad na oficera radzieckiego i pozyskanie broni,

• 13 lipca 1945 we Wrześni – akcja uszkodzenia pomnika żołnierzy radzieckich,

• 23 lipca 1945 w Sokolnikach – napad na mleczarnię i pozyskanie pieniędzy (3600 zł), roweru i żywności,

• lipiec 1945 w Sokolnikach – rekwizycja koni i roweru naczelnikowi poczty,

• 28 lipca 1945 na szosie między Sędziwojewem, a Gutowem – potyczka z żołnierzami Armii Czerwonej (jeden ranny czerwonoarmista),

• sierpień 1945 w rejonie Gorzykowa i Niechanowa – obława polskich organów bezpieczeństwa, w której zabito jednego z oficerów PUBP w Gnieźnie, a kierowcę z tej instytucji ciężko raniono,

• 5 września 1945 w Sokolnikach – napad na mleczarnię i pocztę – pozyskanie broni i pieniędzy,

• 6 września 1945 w Borzykowie – napad na pocztę i siedzibę UB (pozyskanie broni i dokumentów),

• 23-24 września 1945 w Borzykowie – kolejny napad na posterunek MO i UB w poszukiwaniu dokumentów (bez sukcesu).

31 lipca 1945 roku został aresztowany przez PUBP w Gnieźnie pierwszy dowódca Zielonego Trójkąta, Lucjan Najrzał. Był przetrzymywany w więzieniu we Wrześni, tam torturowany. Sąd w Poznaniu wyrokiem z 25 września 1945 roku skazał go na karę śmierci. Wyrok został wykonany najprawdopodobniej 31 października 1945 roku. 

W drugiej połowie sierpnia następcy na stanowisku dowódcy oddziału, Leonowi Wesołowskiemu, udało się wymknąć z obławy przeprowadzonej w Gorzykowie i Niechanowie, zabił oficera PUBP w Gnieźnie, ciężko ranił kierowcę. Niestety, obława przeprowadzona w Strzelnie przyniosła broniącemu się do samego końca Leonowi śmierć. Pogrzeb odbył się 24 listopada 1945 roku. Oddział zakończył działalność.

1 marca 2016 roku na budynku dawnego więzienia we Wrześni w którym przetrzymywano i torturowano członków formacji Zielony Trójkąt odsłonięto tablicę upamiętniającą
członków antykomunistycznego podziemia niepodległościowego, których tragedia tam właśnie miała miejsce. Na tablicy znalazły się następujące nazwiska bohaterów:

• Albin Piasecki ps. Jacek,
• Edward Jagła ps. Sęp,
• Edward Weiss,
• Józef Mazurek ps. Skoczek,
• Lucjan Najrzał ps. Marynarz,
• Marian Kosieradzki ps. Dąb,
• Michał Głębocki,
• Mieczysław Małecki ps. Huragan,
• ppor. Leon Wesołowski ps. Wichura,
• Regina Zielińska ps. Alicja,
• Wacław Skikiewicz ps. Groźny,
• Wojciech Walczak.

Działalności grupy została opisana przez prof. Waldemara Handke w książce "Zielony Trójkąt Wyklętych", ISBN: 9788364037528, wydawnictwo Capital.

Leonowi Wesołowskiemu poświęcony został film "Wichura - Zielony Trójkąt", który powstał w ramach cyklu "FilmoweŻyciorysy.pl". Zapraszając do jego obejrzenia poniżej zamieszczamy link do tego materiału.